Home » Archiwum » Tematyka » Dzielnice » Zasoby historyczne dzielnicy Głusk

Zasoby historyczne dzielnicy Głusk

Każda dzielnica miasta naszgo kryje za sobą ważne wydarzenia z przeszłości. Nie inaczej jest z tym stosunkowo młodem obszarem Lublina. Postanowiliśmy więc przedstawić jego walory historyczne.
IMG_20140430_002344
Naszą wędrówkę zaczynamy od kościoła pw. Św. Jakuba Większego. Obiekt został wybudowany w latach 1786 – 90 przy drodze głównej do Lublina. Z wiadomości przez nas zasłyszanych wiemy że przez długi okres (ok. 60 lat) nie był on przykryty sklepieniem. Przed kościołem znajduje się dzwonnica wybudowana w 1890 roku w stylu neogotyckiem, a obok niej kostnica z polowy XIX wieku, w której do dziś żegna się wiernych zmarłych. W 1906 roku świątynia została przekształcona według projektu architekta Stefana Szyllera. Dobudowano wówczas zakrystię, prezbiterium, skarbiec i dwie kaplice. W latach 1925 – 1927 artysta Czesław Miklasiński wykonał polichromie wewnątrz kościoła, które do dnia dzisiejszego zdobią ową świątynię. Na uwagę zasługują szczególnie przedstawienia orłów przepasanych biało-czerwonymi szarfami. Przy tem należy jeszcze wspomnieć, że w odległych wiekach ten teren przeznaczony był na cmentarz, o czem świadczą wmurowane w ogrodzenie tablice, upamiętniające, trzy osoby z rodów Grabowskich i Strojnowskich. Niestety tablice te próżno jest w zupełności odczytać. Na tyłach kościoła znajduje się nagrobek Feliksa Strojnowskiego, zmarłego uczestnika powstania styczniowego, o którem posiadając stosowny materiał napiszemy wkrótce. Obok murowanego kościoła znajduje się dawna plebania późnobarokowa wybudowana w 1728 roku, a przebudowana w I poł XIX wieku.
IMG_20140430_002245
IMG_20140430_001308
IMG_20140430_001645
IMG_20140430_001753IMG_20140430_001941IMG_20140430_001852
IMG_20140430_001105
Po drugiej stronie ulicy znajduje się cmentarz, założony w I połowie XIX wieku, w którym spoczywają dawni proboszczowie parafii. Należy tutaj wspomnieć że na terenie cmentarza, do czasu wybudowania kościoła murowanego, stał drewniany kościół, którego rozebrano.
IMG_20140430_002901
Cały teren wyżej omówiony stanowił w czasach starożytnych posiadłość plebańską, co u Długosza w Liber Beneficiorum jest dokładnie opisane. Wówczas pleban miał także prawo do połowu ryb ze stawu abramowickiego, którego dziś próżno jest szukać. Jednakże dotarłszy do materjałów z Archiwum Akt Dawnych wiemy, że jeszcze w roku 1860 taki staw istniał tuż za kościołem. I dziś patrząc ze wzgórza plebańskiego widzimy rozległą równinę, porośniętą łąkami, co może świadczyć o istniejącym rozlewisku. Cały ten obszar widocznie głęboko zakorzenił się w umyśle mieszkających tu tubylców, gdyż w XIX wieku dla zaznaczenia posiadłości plebańskich nazwano go Abramowicami Kościelnymi. Nazwa ta przetrwała do obecnych czasów, jednakże dziś uznaje się że obszar ten jest integralny z dzielnicą Głusk.

Przeczytaj także:  Sławin i Sławinek – nazwy podobne, osady różne.

IMG_20140430_002201
IMG_20140430_001203
Idziemy więc dalej na południe. Na delikatnym zakręcie widać jest przerwę w zabudowie, która świadczy o tem, że wkraczamy na tereny dawnego miasteczka Głusk, w którem sporą część wśród mieszkańców stanowili Żydzi.
Po lewej stronie mijamy Dom Kultury w Głusku, zbudowany w 1966 roku, w roku Tysiąclecia Państwa Polskiego. W głębi za tym budynkiem w latach 20. XX wieku znajdowała się karczma „Bawarnia”.
IMG_20140430_000943
Skręcamy w ulicę Handlową. Przy niej znajduje się młyn z lat 1922 – 1925, wybudowany przez Teofila Skoczkowskiego i Aleksandra Łukasika. Niedaleko młyna, przy ul. Miętowej stała niegdyś synagoga żydowska, która popadła w ruinę za czasów okupacji, a dziś nie ma po niej już śladu.
IMG_20140430_002538
Idąc dalej ulicą Głuską (dawniej Lubelską) mijamy pomnik postawiony sumptem mieszkańców w 1973 roku, który upamiętnia miejsce formowania się 3 Dywizji Artylerii Przeciwlotniczej II Armii Wojska Polskiego w połowie 1944 roku.
IMG_20140429_235116
Po drugiej zaś stronie ulicy mijamy budynek gminy Głusk, której do niedawna siedzibą była ta dzielnica Lublina. Obok tego budynku znajduje się stary drewniany dom, w którem rezydował niegdyś burmistrz miasta Głuska. Miasto Głusk założył w 1688 roku Tomasz Kazimierz z Drzewisk Głuski h. Ciołek, podstoli lubelski na mocy przywileju wydanego przez Jana III Sobieskiego. Tak więc zostało ono ulokowane przy dawnym trakcie z Lublina do Wysokiego, zwanym Lubelskim lub Skrzyneckim (druga nazwa utrzymała się w przekazach ustnych do dzisiaj). Po powstaniu styczniowem miasteczko to jak wiele w Polsce, zostało zdegradowane do rangi osady.
IMG_20140429_235406
Obok domu burmistrza znajduje się dawny ratusz, tzw. „murowaniec”, którego wspaniałą i wiernie wykonaną replikę możemy dziś obserwować w Muzeum Wsi Lubelskiej. Budynek ten został wzniesiony prawdopodobnie w XVII wieku.
IMG_20140429_235557
IMG_20140430_000849
Skręcamy w ulicę Zdrową. Na rozdrożu ul. Zdrowej i drogi do Wilczopola widzimy budynek szkoły, w którem dziś znajduje się przedszkole. Został on zaprojektowany przez znanego międzywojennego lubelskiego architekta – Bogdana Kelles-Krauzego. Szkołę zbudowano w 1928 roku, a dużą część funduszy na ten cel przekazał ówczesny właściciel Abramowic – Henryk Sachs.
IMG_20140430_002656
W głębi ulicy Zdrowej, za przychodnią znajduje się dawny żydowski cmentarz z przełomu XVII i XVIII w. W 1995 roku odsłonięto tam pomnik, poświęcony pamięci 28 Żydów i miedzy innymi rodziny Zajfsztajn zamordowanych przez hitlerowców 19 kwietnia 1942 roku. Jednakże po dawnym cmentarzu nic nie zostało, jedynie dwa fragmenty macew, widoczne na fotografji.
IMG_20140430_000546
IMG_20140430_000213
IMG_20140430_000019
IMG_20140430_000137
IMG_20140430_000426
IMG_20140430_000715
IMG_20140430_000632
Wracamy na ulicę Głuską. Naprzeciwko skrzyżowania z ulicą Zdrową widzimy dom drewniany prawdopodobnie z końca XIX wieku. Jest to już nieliczna pozostałość po dawnej zabudowie miasteczka.
IMG_20140429_235812
Temat tej dzielnicy niewątpliwie wymaga jeszcze dokładniejszego opracowania, co na łamach niniejszego magazynu będziemy czynić.
[mappress mapid=”6″]

Podziel się

Zapraszam do słuchania podcastu #Lubstoria na Spotify

Jedna odpowiedź do „Zasoby historyczne dzielnicy Głusk”

  1. Awatar Parafia
    Parafia

    Abramowice Kościelne w19 wieku nazywano Gruntem Plebanskim tak w księgach metrykalnych. Na cmentarzu zasypana ziemią znajduje się płyta nagrobna proboszcza Grzegorza Wężyka (chyba tam jeszcze jest) której nikt nie chce odsłonić. Dlaczego?

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Usługi programistyczne, graficzne oraz naming świadczy

Biuro REKLAMA

Do 15% zniżki dla patronów w

Najnowsza publikacja

Zobacz także:

Gwara m. Lublina

Słownik geograficzny

Almanach