8 lipca wypada kolejna rocznica strajków, zorganizowanych przez zakłady zlokalizowane między innymi w naszym mieście.
Zanim jednak opiszę ich przebieg, musimy cofnąć się o 7 dni wcześniej.
Otóż dniem poprzedzającym wybuch niezadowolenia społecznego był 1 lipca 1980 roku. Wtedy to władze PRL wprowadziły podwyżkę cen żywności w przyzakładowych państwowych bufetach. W związku z brakiem wzrostu płac, praktycznie tego samego dnia rozpoczęły się akcje protestacyjne pierwszych zakładów produkcyjnych. Strajk rozpoczęła WSK PZL- Mielec, Zakłady Mechaniczne URSUS w Warszawie czy też Sanocka Fabryka Autobusów „Autosan”. W każdym mieście znalazła się fabryka, która wyrażała swoje niezadowolenie z decyzji władz.
Jednakże największy oddźwięk tych poczynań był na Lubelszczyźnie. Rozpoczęło się w Świdniku. 8 lipca 1980 roku o godzinie 9.30 rozpoczęto strajk w Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego „PZL-Świdnik”. Z godziny na godzinę pracę przerywały kolejne wydziały fabryki. Około południa zaczęto toczyć rozmowy z władzami, które długo nie przynosiły rezultatów. W międzyczasie Wojewódzka Komenda Milicji Obywatelskiej powołała komórkę, która miała zająć się rozpoznaniem nastrojów wśród pracowników. Pracę rozpoczęli również agenci SB. 11 lipca podpisano porozumienie na mocy którego wszyscy zatrudnieni dostali podwyżkę płac, a także zaopatrzyć fabrykę w artykuły mięsne. Strajk trwał 81 godzin, po czym pracownicy rozpoczęli przerwane zajęcia.
Prawie równocześnie ze Świdnikiem akcje protestacyjne zaczęły prowadzić załogi z Lublina. Już 9 lipca trwał strajk w Fabryce Maszyn Rolniczych „Agromet”. Następnego dnia objął swym działaniem 1200 osób. 14 lipca po podjętej przez dyrekcję rozmowie wszyscy przystąpili do pracy.
Strajkujące zakłady produkcyjne w Lublinie w dniach 8-25 lipca 1980 roku:
- Fabryka Maszyn Rolniczych AGROMET
- Zakład Naprawczo-Produkcyjny Mechanizacji Rolnictwa
- Lubelskie Zakłady Naprawy Samochodów
- Fabryka Samochodów Ciężarowych
- Lubelska Fabryka Wag
- Stacja Obsługi Przedsiębiorstwa Państwowego „Polmozbyt”
- Lubelskie Zakłady Mięsne
- Lubelskie Zakłady Drobiarskie
- Przedsiębiorstwo Sprzętowo-Transportowe Budownictwa Rolniczego z siedzibą w Głusku
- Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania
- Fabryka Maszyn i Urządzeń Przemysłu Spożywczego „Spomasz”
- Zakłady Przemysłu Dziewiarskiego „Lubgal”
- Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne
- Polskie Koleje Państwowe
- Spółdzielnia Transportu Wiejskiego
- Lubelskie Zakłady Farmaceutyczne „Polfa”
- Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska „Bursaki”
- Lubelskie Zakłady Zielarskie „Herbapol”
- „Transbud”, oddział w Lublinie
- Zakłady Przemysłu Motoryzacyjnego „Elektromot”
- Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji
- Przedsiębiorstwo Budowy Pieców Przemysłowych „Piecobudowa”
- Przedsiębiorstwo Sprzętu i Transportu Wodno-Melioracyjnego
- Zakłady Naprawcze Mechanizacji Rolnictwa
- Lubelskie Zakłady Piwowarskie
- Baza Sprzętu i Transportu Przedsiębiorstwa Przemysłu Mięsnego
- Zakłady Remontowe Energetyki
- Lubelskie Przedsiębiorstwo Instalacji Sanitarnych
- Zakład Transportu Energetyki
- Wojewódzka Kolumna Transportu Sanitarnego
- Spółdzielnia Pracy „Spoina”
- Przedsiębiorstwo Elektryfikacji Rolnictwa
- Lubelskie Przedsiębiorstwo Budownictwa Przemysłowego
- Odlewnia Żeliwa FSC
- Okręgowe Warsztaty Poczt i Telekomunikacji
- Przedsiębiorstwo Produkcji Betonów
- Wojewódzka Spółdzielnia Spożywców „Społem”
- Lubelskie Przedsiębiorstwo Elementów Budowlanych
- Komunalne Przedsiębiorstwo Robót Instalacyjnych
- Przedsiębiorstwo Spedycji Krajowej
- Spółdzielnia Pracy „Bajka”
- Centrostal Lublin
- Lubelskie Zakłady Przemysłu Skórzanego
- Spółdzielnia Pracy „Współpraca”
- PKS Lublin
- Spółdzielnia Pracy Galanterii Skórzanej „Asko”
- Zakład Elektrotechnicznej Techniki Obliczeniowej
- Wytwórnia Urządzeń Komunalnych „WUKO”
- Zakłady Transportu i Maszyn Drogowych
- Elektromontaż
- Komunalne Przedsiębiorstwo Inżynieryjno-Drogowe
- Przedsiębiorstwo Instalacji Elektrycznych
- Komunalne Przedsiębiorstwo Remontowo-Budowlane nr 2
- Kombinat Budowlany
- Lubelskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej
- Okręgowe Przedsiębiorstwo Surowców Wtórnych
- Miejskie Zakłady Gazownicze
- Przedsiębiorstwo Zaopatrzenia Rolnictwa w Wodę „Wodrol”
- Centrala Materiałów Budowlanych
- Miejski Zarząd Dróg i Mostów
- Lubelskie Przedsiębiorstwo Handlu Sprzętem Rolniczym „Agroma”
- Zakłady Meblarskie Spółdzielni Pracy
- Zakład Chemiczny „Permedia”
- Cukrownia Lublin
- Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych
- Zakład Odczynników Chemicznych
- Przedsiębiorstwo Transportowo-Sprzętowe Łączności nr 6
- Przedsiębiorstwo Elektryfikacji i Technicznej Obsługi Rolnictwa „Eltor”
- „Elbud” Lublin
- „Infograf” Lublin
Żródło:
Stąd ruszyła lawina. Region Środkowowschodni NSZZ Solidarność 1980 – 1989, pod red. Piotra Pawła Gacha, Lublin 2006.
