W 1918 roku Radecznica, niegdyś centrum rusyfikacji, stała się miejscem intensywnej pracy prowadzonej w duchu narodowym polskim. Z inicjatywy Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego zorganizowano tam kursy wakacyjne mające na celu podniesienie ogólnego i fachowego wykształcenia nauczycieli. Kierowniczką kursów była dr Regina Danysz-Fleszarowa.
Wykłady prowadzili zarówno miejscowi specjaliści, jak i osoby przybyłe specjalnie z Warszawy. Kurs trwał od 1 do 30 sierpnia, dzieląc się na część ogólnokształcącą (1-20 sierpnia) i metodyczną (21-30 sierpnia). W ramach kursu ogólnokształcącego prowadzono zajęcia z następujących przedmiotów: historii Polski i jej metodyki (p. Kuźmińska, 28 godzin), arytmetyki z jej metodyką (p. Statuetowa, 27 godzin), przyrody (p. Stefan Miller, 15 godzin), metodyki języka polskiego (p. Kuźmińska, 5 godzin), rysunków i ich metodyki (p. Brzezińska, 28 godzin), śpiewu i jego metodyki (p. Tadeusz Majzner, 36 godzin), gimnastyki i jej metodyki (p. Zółtowska, 84 godziny), ogrodnictwa (p. Antoniewicz, 8 godzin) oraz kółek rolniczych (p. Wiesław Czermiński).
Kurs podzielony był na grupy rysunkową, gimnastyczną i śpiewaczą. Podczas 20-dniowego kursu odbywały się lekcje praktyczne pod kierownictwem p. Przyrowskiego, po których prowadzono dyskusje na temat nowych metod nauczania poszczególnych przedmiotów. Przeprowadzono 16 lekcji praktycznych i 8 lekcji wzorcowych z języka polskiego, arytmetyki, historii Polski, geografii, przyrody, śpiewu, rysunków i gimnastyki. Ponadto odbywały się wykłady teoretyczne z metodyki geografii i nauk przyrodniczych (p. dr Fleszarowa, 5 godzin), historii ziemi chełmskiej i Podlasia (p. Tadeusz Ciświcki, 8 godzin), harcerstwa (p. Wanda Janiszewska, 6 godzin), organizacji szkolnictwa ludowego w Europie Zachodniej (p. Przyrowski, 4 godziny), polityki agrarnej (p. Zembrzuski, 2 godziny), kółek rolniczych i związków młodzieży (p. Vorbrot, 2 godziny) oraz straży kresowej (p. Sąchocki, 2 godziny).
Na kurs przybyło nauczycielstwo z okolicznych powiatów, ogółem 193 osoby, oraz 20 wolnych słuchaczy. Uczestnicy kursów mieli zapewnione mieszkanie i wyżywienie za opłatą 2 koron dziennie. Koszty utrzymania nauczycieli z powiatów zamojskiego i biłgorajskiego pokryła Straż Kresowa. Pomimo trudnych warunków, związanych z okresem żniw, dzięki energicznemu zarządowi kursów, sytuacja aprowizacyjna była znośna.
W wolnych chwilach nauczyciele omawiali swoje zawodowe sprawy i postulaty, które spisane przesyłali do odpowiednich władz w Warszawie. Przed końcem kursów rozdano kwestionariusze, w których każdy nauczyciel mógł wyrazić swoje opinie na temat korzyści płynących z kursów oraz potrzeb edukacyjnych.
Uczestnicy kursu 18 sierpnia zorganizowali amatorskie przedstawienie wyreżyserowane przez p. Pieniążka, słuchacza kursów. Wystawiono „X Pawilon” oraz wykonano pod kierownictwem p. Majznera szereg pieśni chóralnych. Deklamacja chóralna „A jak poszedł Król na wojnę” autorstwa Marii Konopnickiej również była udana. Panna Leokadia Królewna wykonała pieśni „Różę” Schuberta i „Już gwiazdka błysnęła” Moniuszki. Przedstawienie i wieczór wokalny zgromadziły licznych widzów i słuchaczy z okolicznych miejscowości. Zebrano 860 koron, które przeznaczono na aptekę w ochronce Sióstr Felicjanek w Radecznicy.
Źródło:
Kronika Powiatu Zamojskiego, 1918 nr 14 [http://dlibra.umcs.lublin.pl/dlibra/publication/2219/edition/2035/content – dostęp maj 2024]