Wrzesień w Chełmie zawsze miał wyjątkowe znaczenie dla mieszkańców regionu, a szczególnie dni 6, 7 i 8 września 1938 roku, kiedy obchodzone były uroczystości ku czci Matki Boskiej Chełmskiej, patronki tej ziemi. Rok 1938 był szczególny – pełen bogatej symboliki, historycznego odniesienia i głębokiej duchowości, które splatały się podczas tych obchodów.
Uroczystości w 1938 roku
Tegoroczne święto Narodzenia Najświętszej Maryi Panny na Chełmskiej Górce było wyjątkowe. Przybycie relikwii św. Andrzeja Boboli, nowo kanonizowanego świętego i patrona Polski, nadało uroczystościom niezwykłego znaczenia. To nie tylko wzbogaciło duchowy wymiar wydarzenia, ale również wzmocniło narodową tożsamość w trudnych czasach. Ważnym momentem obchodów było także zawieszenie nowego dzwonu na Górce Katedralnej, co symbolizowało trwałość wiary i jedność społeczności chełmskiej.
Historia święta i kult Matki Boskiej Chełmskiej
Korzenie uroczystości sięgają XVI wieku, kiedy w 1595 roku ogłoszono unię kościoła grecko-słowiańskiego z kościołem rzymskokatolickim. Wspólnota wiernych oddawała wówczas cześć cudownemu obrazowi Matki Boskiej Chełmskiej. Obraz ten był i nadal jest uznawany za szczególny symbol opieki i wsparcia dla mieszkańców regionu.
Jednak historia kultu Matki Boskiej Chełmskiej nie była łatwa. W 1875 roku, gdy carat zniósł unię na Chełmszczyźnie, ludność została zmuszona do przyjęcia prawosławnego obrządku. Mieszkańcy Chełmszczyzny, rozgoryczeni i niezłomni, unikali urzędowych obchodów 8 września, które organizowane były z udziałem sprowadzonych urzędników carskich. To dramatyczne wydarzenia pozostawiły głęboki ślad w świadomości lokalnej społeczności.
Dopiero odzyskanie niepodległości w 1918 roku przyniosło nową nadzieję. Kościół Mariacki w Chełmie powrócił w ręce katolików, a uroczystości na Górce Katedralnej stały się symbolem nowego początku.
Znaczenie obchodów dla mieszkańców
Święto Ziemi Chełmskiej było nie tylko wydarzeniem religijnym, ale także manifestacją jedności i wierności tradycjom przodków. Mieszkańcy regionu, podobnie jak ich przodkowie, pielgrzymowali na Górkę Katedralną, by oddać hołd Matce Boskiej Chełmskiej. Było to także przypomnienie, że wierność wierze i wspólnym wartościom jest fundamentem wspólnoty.
W 1938 roku uroczystości te stały się symbolem niezłomności ducha, przypominając zarówno zwycięstwa z przeszłości, jak bitwę pod Beresteczkiem w 1651 roku, jak i aktualne wyzwania. Matka Boska Chełmska postrzegana była jako przewodniczka, której opieka miała prowadzić mieszkańców regionu przez trudy współczesności.
Źródło:
