Na początku lat 20. XX wieku w Lublinie narodziła się idea stworzenia reprezentacyjnego gmachu – Domu Żołnierza, który miał pełnić funkcję klubu, kasyna oraz ośrodka oświatowego dla wojska. Była to inicjatywa wojskowych, w szczególności gen. Romera, ówczesnego dowódcy Okręgu Korpusu Nr 2, a także dowódców 8. pułku piechoty Legionów i kpt. Kwiatkowskiego. Idea spotkała się z dużym poparciem społecznym i moralnym, co umożliwiło rozpoczęcie zbiórki funduszy na realizację projektu.
Koszty przedsięwzięcia były znaczne, zwłaszcza w trudnych gospodarczo latach po wojnie polsko-bolszewickiej i okresie inflacji marki polskiej. Mimo to akcja budowy została aktywnie wsparta przez lubelskie środowisko wojskowe i społeczeństwo, które organizowało zbiórki środków.

Prace budowlane rozpoczęły się w marcu 1924 roku, a poświęcenie fundamentów miało miejsce 28 września tego samego roku. Był to symboliczny moment, który przypieczętował zaangażowanie społeczności w realizację inwestycji. Materiały budowlane pozyskano m.in. z rozbiórki Soboru na Placu Litewskim, co miało wymiar zarówno ekonomiczny, jak i ideologiczny – cegły z rosyjskiej świątyni zostały wykorzystane do budowy miejsca przeznaczonego dla polskich żołnierzy.
Choć budowa postępowała, jej tempo było dość wolne – trwała już cztery lata, a nadal nie było pewności co do terminu ukończenia. Wpływały na to trudności finansowe, które zmuszały Komitet Budowy do nieustannych apelów o wsparcie.
Projekt budynku opracował architekt mjr Dobrzański, a wykonanie powierzono lubelskiej firmie budowlanej W. Szczepański i S. Orłowski. Nad realizacją nadzór sprawował również specjalista w zakresie konstrukcji żelbetonowych – technik W. Szczepański.
Jednym z największych osiągnięć technicznych gmachu było wykonanie stropu kasetonowego nad salą główną. Konstrukcja ta składała się z ośmiu belek o długości 18 m, z których każda ważyła około 40,7 tony. Sala główna, przykryta tym stropem, miała imponującą pojemność 5 400 m³, co czyniło ją jedną z największych tego rodzaju w Polsce.
Do 1928 roku ukończono już boczne tarasy, a w trakcie budowy znajdował się główny taras, który miał jednocześnie pełnić funkcję dachu nad salą teatralną.
Dom Żołnierza miał stać się nie tylko centrum życia wojskowego, ale również ważnym punktem kulturalnym miasta. Jego monumentalna architektura była porównywana do najlepszych przykładów klasycystycznych budowli publicznych. Był to również jeden z najnowocześniejszych budynków w Lublinie, stanowiący dumę miasta.
Obawy budziło jednak jego umiejscowienie – znajdował się na krańcu Lublina, w sąsiedztwie Ogrodu Saskiego. Niektórzy mieszkańcy zwracali uwagę, że niska zabudowa w tym rejonie może wkrótce zasłonić reprezentacyjny front budynku od strony Alei Rachwackiej. Pojawiły się postulaty, aby administracja wojskowa i samorządowe władze miasta wykupiły sąsiednie tereny i uporządkowały przestrzeń wokół gmachu.
Termin oddania budynku zależał przede wszystkim od dostępnych funduszy. Komitet Budowy liczył na dalsze wsparcie społeczne i wojskowe, aby możliwe było szybkie ukończenie prac. Jeśli udałoby się zebrać wystarczające środki, Dom Żołnierza miał zostać oddany do użytku w ciągu kilku miesięcy 1929 roku.
Zobacz galerię: Jak budowano Dom Żołnierza?
Społeczność Lublina z niecierpliwością czekała na ukończenie tej inwestycji, wierząc, że stanie się ona ważnym elementem kulturalnym i społecznym miasta oraz godnym miejscem dla polskich żołnierzy.
Źródło: