Kościół św. Michała Archanioła w Wysokiem

Kiedy zbliżamy się do Wysokiego, niewielkiej miejscowości położonej na południe od Lublina, wzrok przyciąga smukła wieża z czerwonej cegły, strzelista niczym modlitwa unosząca się ku niebu. To kościół św. Michała Archanioła – nie tylko duchowe centrum miejscowości, ale też cenny zabytek.

Wysokie uzyskało prawa miejskie już w 1360 roku, ale na swoją parafię musiało poczekać jeszcze ponad pół wieku – erygowano ją dopiero w 1413 roku. Wcześniej miejscowość należała do parafii Targowisko. Pierwszy drewniany kościół stanął tu w XV wieku, jednak w okresie 1560–1625 znajdował się w rękach kalwinistów – echo burzliwych dziejów reformacji, które dotarły nawet tutaj,

Przełom przyniósł rok 1800, kiedy to z fundacji księżnej Anny Jabłonowskiej rozpoczęto budowę pierwszego murowanego kościoła. Ale na obecny, neogotycki gmach parafianie musieli poczekać jeszcze ponad sto lat. Obecny kościół został wzniesiony w latach 1905–1908, a konsekrowany przez biskupa Franciszka Jaczewskiego w roku 1914. Budowla reprezentuje styl neogotycki – modny na przełomie XIX i XX wieku, szczególnie tam, gdzie duch narodowy trzeba było wzmacniać symbolicznie, poprzez architekturę.

Świątynia z czerwonej cegły to budowla jednonawowa, z zakrystią przy prezbiterium i strzelistą wieżą na froncie. Ta wieża, wyraźnie widoczna z daleka, pełni nie tylko funkcję praktyczną (mieści się w niej dzwonnica), ale i symboliczną – wskazuje drogę, zarówno w sensie dosłownym, jak i duchowym.

W środku znajdziemy trzy neogotyckie ołtarze, wykonane z dębowego drewna – solidne, monumentalne i pełne detali. Na chórze królują 16-głosowe organy z 1909 roku, sprowadzone z warsztatu Jana Tuczka w Czechosłowacji – ich brzmienie to prawdziwa uczta dla ucha.

W wieży mieszczą się trzy dzwony, odlane przez renomowaną firmę Felczyńskich z Przemyśla – każdy z nich dźwięczy inaczej, ale wszystkie niosą się daleko ponad pola i łąki Wysokiego, przypominając o rytmie życia wspólnoty.

Nie sposób jednak opowiadać o historii kościoła bez wspomnienia o jego trudnych chwilach. Świątynia ucierpiała podczas obu wojen światowych. Już w 1921 roku konieczne były pierwsze poważne remonty. Po II wojnie światowej przeprowadzono kolejne prace naprawcze – w latach 1962–1971, a wcześniej, w 1955–56, wnętrze zostało pomalowane. Niestety, wiele dokumentacji tych prac nie przetrwało.

Ale budowla stoi do dziś. Jakby sam św. Michał Archanioł czuwał nad nią z góry, nie pozwalając, by zniknęła z krajobrazu i pamięci mieszkańców.

Poniżej zdjęcie p. Rafała Terknera z portalu fotopolska.eu:

Źródło:

Karta biała, Kościół św. Michała Archanioła, Wysokie [https://zabytek.pl/pl/obiekty/wysokie-kosciol-par-pw-sw-michala-archaniola/dokumenty/PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_06_EN.504223/2 – dostęp kwiecień 2025]