Już w tym miesiącu obchodzimy rocznicę otwarcia jednego z najstarszych teatrów Lublina. Budynek przy ulicy Narutowicza (dawniej Namiestnikowskiej) otworzył swoje podwoje w 1886 roku, jednak Lublin miał tradycje teatralne na długo przed powstaniem tej budowli.
Przeglądając numer Gazety Warszawskiej z tamtych czasów, natrafiamy na relację z początków działalności teatru w Lublinie. Wspomniany autor przypomina o pożarze z 1802 roku, który strawił część miasta, w tym pierwszy, drewniany teatr. Dopiero w 1822 roku, dzięki staraniom pana Rodakiewicza, wybudowano nowy, murowany teatr. Budynek powstał zaledwie w cztery miesiące, a pełne wykończenie wnętrza zajęło jeszcze dwa lata. Uroczysta inauguracja miała miejsce 20 października 1822 roku, a w jej trakcie wystawiono pierwszą sztukę, przygotowaną pod okiem pana Bauera, byłego właściciela teatru w Radomiu.
Jeszcze w tym samym roku, od października do grudnia, wystawiono 19 spektakli, z których kilka szczególnie zapisało się w pamięci publiczności. Odbyły się też dwa benefisy: pana Kochanowskiego, dla którego wystawiono komedię „Łgarz”, oraz pana Makiełkowskiego, który zaprezentował sztukę „Dwóch Wielkich Piotrków”. Na pierwszy spektakl przyszło niewielu widzów, mimo że aktorzy dali z siebie wszystko. Druga sztuka przyciągnęła już liczniejszą publiczność, choć nie obyło się bez wpadek: jeden z aktorów, mając do nauczenia zaledwie kilka wersów, w pewnym momencie całkowicie się pogubił, a grzeczny sufler przez długie minuty próbował go wyprowadzić z letargu.
W tamtych czasach na lubelskiej scenie debiutowały pierwsze aktorki: pani Bauer, żona właściciela, oraz panna Rutkowska, której talent wokalny wywoływał szczególne uznanie widzów. Pan Lasocki imponował aktorstwem, choć jego dykcja sprawiała, że bywał trudny do zrozumienia. Za doświadczonego aktora uchodził pan Kochanowski, natomiast pan Makiełkowski najchętniej grywał role kochanków. W zespole wyróżniali się także panowie Aśnikowski, Podgrabiński i Wąsowicz, znany z warszawskich scen.
Tak oto wyglądały początki lubelskiego teatru, który do dziś gości sztuki w swoich odnowionych murach, pielęgnując dziedzictwo przeszłości i nieprzerwaną tradycję teatralną miasta.
Źródło:
„Gazeta Warszawska” 1822 nr 201, 17 grudnia [http://ebuw.uw.edu.pl/dlibra/docmetadata?id=63855&from=&dirids=1&ver_id=&lp=1&QI= – dostęp styczeń 2014]
Fotografia: „Odnowiony Teatr Stary w Lublinie, autor: Tomasz Zugaj, Wikimedia Commons, licencja: CC.
