Trolejbusy w Polsce miały swoją premierę w Poznaniu w 1930 roku. W trakcie II wojny światowej uruchomiono taką komunikację w Gdyni. Warszawa otrzymała takie pojazdy w 1945 roku jako dar od Związku Radzieckiego.
W roku 1945 w Lublinie przystępowano do obudowy miasta. Zaczęto zbierać datki na odbudowę katedry. Planowano rozbiórkę Hotelu Wiktoria, do której doszło w 1948 roku. W związku z narastającymi problemami przewozowymi w 1948 roku pojawiły się pomysły zaprowadzenia w mieście komunikacji trolejbusowej. W marcu 1949 roku koncepcje Zarządu Miasta pojawiły się już w prasie. Prace nad jej budową rozpoczęto 9 października następnego roku. W pierwszym etapie trolejbusy miały zastąpić najbardziej uczęszczaną linię nr 4. Docelowo sieć miała być przedłużona do Abramowic, gdyż wówczas na Abramowicach planowano budowę osiedla mieszkaniowego dla pracowników tzw ZEOLu czyli Zjednoczenia Energetycznego Okręgu Lubelskiego.
Czas realizacji linii nieco się wydłużył. Przyśpieszono go ok. 1952 roku. Wtedy na przykład prowadzono roboty nad podstacją zasilającą przy ulicy Szczerbowskiego, a także zaprowadzono podziemne linie kablowe i przewody zasilające. Całość robót zakończono 21 lipca 1953 roku. Wtedy to otwarto pierwszą linię trolejbusową nr 15. Prowadziła ona od dworca PKP przez ulicę Buczka (ul. Zamojską), Krakowskie Przedmieście do AL. Racławickich, gdzie trolejbusy zawracały w okolicy ul. Uniwersyteckiej i obecnej ul. Radziszewskiego (przy obecnym hotelu Unia).
Patronem budowy pierwszej lubelskiej linii trolejbusowej było warszawskie Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne. W 1953 roku przeszkolono w Warszawie pierwszych kierowców, a następnie wysłano do Lublina 6 wycofywanych z eksploatacji trolejbusów JaTB-2. Wozy te pochodziły z daru Moskwy dla Warszawy. Wyprodukowano je około 1937 roku, po czym w 1945 roku przekazano do Polski.
Jeszcze jesienią 6 „trajtków” tej samej marki otrzymaliśmy z Gdyni. Pod koniec roku, w 7 listopada poprowadzono nową trasę kolejnej linii nr 16.
Swoje domostwo trolejbusy miały przy ulicy Garbarskiej, do której nie było doprowadzonej sieci energetycznej. Tak więc w pierwszym roku działania pojazdy były doprowadzane przez ciągniki.
W 1954 roku nie było lżej. Mocno zużyte JaTB – 2 dawały się we znaki. Miasto zaczęło poszukiwać pojazdów tymczasowych zastępczych. Tym bardziej, że zbliżało się wielki święto 10 lecia PRL. Koniec końców wypożyczono francuskie VETRY VBR. Kursowały one po mieście, aż do zwrotu czyli do 1955 roku.
W roku 1955 Lublin wreszcie otrzymał czechosłowackie trolejbusy Skoda 8Tr. Były to nowoczesne trzydrzwiowe pojazdy. Podsumowując na stanie było 6 Skody i 4 JaTB-2, jednkaże te ostatnie praktycznie już zostały wycofane z użytku. W 1957 do taboru doszły jeszcze 3 Skody. W tym też roku ustawiono słupy trakcyjne przy ulicy Lubartowskiej. Co było zaczątkiem budowy 3 linii. Wzrost taboru spowodował podjęcie decyzji o budowie nowej zajezdni na Helenowie, która otwiera nowy rozdział w historii lubelskiej komunikacji.
Źródła:
J. Pudło i M. Krawczyk, „Autobusem i trolejbusem przez lubelskie osiedla w okresie 1945 – 1989, Łódź 2022.
T. Brzuszkiewicz, Rozwój urbanistyczny Lublina 1944 – 89, Lublin 2022.
